Met een gericht programmaplan de ENCI-groeve transformeren tot topnatuur

Met een gericht programmaplan de ENCI-groeve transformeren tot topnatuur

Al bijna een eeuw wordt er door de ENCI in Maastricht mergel gewonnen uit de Sint-Pietersberg. De groeve die daarmee is ontstaan wordt stap voor stap overgedragen aan Natuurmonumenten. De Sint-Pietersberg is een bijzonder natuurgebied; er huizen onder andere oehoes, vleermuizen en vele vlinders op de kalkgraslanden. Het gebied heeft tevens grote cultuurhistorische en geologische waarden én het biedt kansen voor sport en recreatie. Voor Natuurmonumenten is het één van haar iconische gebieden, net als bijvoorbeeld de Markerwadden.

Doelen in samenhang bereiken

Natuurmonumenten vroeg Hans-Peter Westerbeek om voor de transformatie van de ENCI-groeve een programma in te richten en aan te sturen. Hans-Peter: “Belangrijk in deze opgave was het vaststellen van de doelen en te bepalen hoe deze in samenhang bereikt zouden kunnen worden. Het einddoel is om vanaf 2020 bezoekers de natuur en de iconische groeve te laten beleven, maar wel vanuit een sluitende exploitatie. De omvorming van de groeve moet dan klaar zijn, zodat er mensen ontvangen kunnen worden, de groeve beheerd kan worden, en het duidelijk is hoe dat gefinancierd wordt."

ENCI groeve Welkom op de Sint Pietersberg

 

Complexiteit

Het transformeren van de ENCI-groeve is een complexe opgave, waar veel verschillende partijen bij betrokken zijn: naast de ENCI en Natuurmonumenten zijn dat de gemeente Maastricht, de provincie Limburg, omwonenden en de Stichting SOME. Complexiteit was er tevens omdat de partijen de wens hebben om ook in de groeve recreatieve bedrijvigheid te ontwikkelen. Hans-Peter: “Voor Natuurmonumenten is het van belang om rekening te houden met de verschillende belangen. Dat betekent dat we steeds zijn blijven kijken hoe we de ‘taart’ groter konden maken, zoals we dat bij onze Verbindend Onderhandelen aanpak doen. Aan de andere kant was er het einddoel (een toegankelijk natuurgebied in 2020) en dat maakte het soms nodig om op het scherpst van de snede te sturen.”

State of the art programmaplan

Hans-Peter: “Het programmaplan dat we voor Natuurmonumenten ontwikkelden wordt momenteel als voorbeeld gebruikt in trainingen, omdat het helder en to the point is, met weinig bla bla. Van intro naar droombeeld naar ambitie, DIN (Doelen-Inspanningen Netwerk, red.) en DIM (Doelen-Inspanning-Middelen Netwerk, red.), met een heldere methodiek. Het plan hielp om zeer gericht te kunnen sturen en ook om informatie intern makkelijk te kunnen overbrengen.” Hans-Peter heeft inmiddels zijn opvolgster ingewerkt in het programma, een ecologe van Natuurmonumenten die als programmamanager zijn rol heeft overgenomen.