Marnix van der Dussen is projectmanager gebiedsontwikkeling in opdracht van P2. Een paar maanden geleden is hij voor de gemeente Amsterdam gestart met de ontwikkeling van een stedenbouwkundig plan om de H-buurt, een plek middenin de Bijlmer in Amsterdam, een nieuwe bestemming te geven. Nu staan daar twee grote, oude parkeergarages en is het een onveilig en soms zelfs crimineel gebied. Straks moeten er zo’n tweehonderd tot vijfhonderd nieuwe woningen en diverse voorzieningen komen. Maar daarvoor moet er eerst draagvlak zijn vanuit de buurt. En dat in een tijd dat fysiek samenkomen ineens niet meer mogelijk is. “We moeten op andere manieren aandacht vragen voor diverse participatiemethoden, nu iedereen aan huis gekluisterd is.”

Feedback digitaal verzamelen

“We bevinden ons nu in de voorbereidingsfase, eigenlijke fase 0. In april/mei zouden we starten met de buurtparticipatie en input ophalen uit de buurt. Dat zouden we doen door middel van een enquête, buurtwandelingen met bewoners en sessies waarin we de uitgangspunten van het plan zouden toelichten. We hebben meerdere stakeholders in dit gebied: de circa achthonderd bewoners van de twee woontorens naast de parkeergarages, twee woningcorporaties en een aantal ondernemers uit de buurt. Zeker de bewoners van de woontorens zijn erg kritisch. Zij willen een actieve rol in de participatie.

Participatie is altijd maatwerk maar vereist ten tijde van corona extra creativiteit en doorzettingsvermogen

En toen mochten we niet meer samenkomen vanwege COVID-19,” vertelt Van der Dussen. De eerste week thuiswerken was hectisch, maar de tweede week kwam alles weer op gang. Hoewel het tempo is gewijzigd, blijkt dat er, op een andere manier, veel wél door kan gaan. “We hadden het participatieplan al opgesteld en wilden de feedback van de verschillende stakeholders ophalen. Hoe willen zij betrokken worden? Dat ophalen gaan we nu anders doen. We hebben met het bestuur van de twee woontorens afgesproken dat zij reacties van bewoners verzamelen en over twee weken spreken we hen digitaal om deze door te nemen.”

Nieuwe kanalen aanboren

Normaal gesproken duurt een participatietraject voor dit type opgave zo’n drie maanden. Van der Dussen verwacht dat dat wel enigszins vertraagd wordt, door de andere manier van werken en de ambitie om het participatietraject zorgvuldig uit te voeren. “Maar we gaan wel gewoon door. We hadden een enquête gemaakt om input van stakeholders te krijgen. Die zouden we deels live afnemen. Daarin staan vragen als: hoeveel huur vindt u reëel, hoe groot moeten de woningen worden, en wat te doen met het parkeren van auto’s. Die vragen gaan we nu digitaal stellen, dat kan prima. Maar we moeten op andere manieren aandacht vragen voor de enquête, nu iedereen aan huis gekluisterd is.” Dat vraagt om creativiteit om nieuwe kanalen aan te boren.

Van der Dussen en zijn team hebben de woningcorporaties gevraagd of ze ook via hun social media en website de enquête onder de aandacht kunnen brengen. Daarnaast zijn er in deze multiculturele wijk radiostations die goed beluisterd worden, bijvoorbeeld één voor de Ghanese bewoners en één voor de Latijns-Amerikaanse. “We gaan via die stations bewoners informeren over de enquête. Daarnaast plaatsen we midden op het terrein een groot bouwbord met daarop informatie over wat we wanneer gaan doen en hoe bewoners en ondernemers daarin kunnen participeren. Praktisch gezien is het nog wat lastig om daar een precieze planning op te zetten, want we weten nog niet hoe lang de coronacrisis ons dagelijkse functioneren beïnvloedt.”

Doorgaan met bouwen

Het is duidelijk, participatie is altijd maatwerk maar vereist ten tijde van corona extra creativiteit en doorzettingsvermogen. Twee zaken die eigenlijk altijd bij dit soort trajecten aan de orde zijn, licht Van der Dussen toe: “Participatie in wijken waar veel mensen met sociaaleconomische problemen wonen, is vaak lastig. Mensen zijn bezig met hun dagelijkse sores en niet zozeer met toekomstplannen. Toch wil je dat zoveel mogelijk mensen hun mening geven. Want dan kan je een plan ten uitvoer brengen waar de buurt behoefte aan heeft.”

Daarnaast is de druk om door te gaan met het project hoog: “In Amsterdam is een enorme vraag naar woningen en dus behoefte om door te gaan met projecten als deze. We kunnen het ons simpelweg niet permitteren om op onze handen te gaan zitten. En dat doen we dan ook absoluut niet. We kijken naar wat mogelijk is en dan blijkt er meer te kunnen op afstand dan je in eerste instantie dacht.”