Deze aflevering: zes vragen aan projectmanager mobiliteitstransities, Anne Garretsen.

1. Wat heb je meegenomen van Harvard?

“Mijn belangrijkste take-away is dat onderhandelen misschien een rationeel-inhoudelijk proces lijkt maar dat juist het belang van de menselijke psychologie supergroot is. Het klinkt bij een onderhandeling alsof je afgewogen belangen en oplossingsrichtingen in een pakketje doet en klaar, maar juist emoties zijn bepalend. Je kunt met zijn allen nog zo’n sterke inhoudelijke oplossing hebben bedacht maar als er één partij is die zich onderweg in zijn autonomie aangetast of niet gezien voelt, loopt het hele proces vast op die emoties.”

2. Hoe pas je MGA toe in je werk?

“Een MGA-principe dat ik toepas waar ik kan, is denken in belangen in plaats van in standpunten. Om bij de belangen te komen, moet je doorvragen wáárom iemand iets wel of niet wil. Een standpunt is een mening, daar zit weinig flexibiliteit of ruimte in. Een belang is de waarde die ónder dat standpunt zit. Als iemand in een onderhandeling zegt: ik wil een brug, dan is dat een standpunt. Als je dan doorvraagt naar het onderliggende belang, blijkt dat die persoon naar de overkant van de rivier wil kunnen. Daarvoor zou een bootje ook een oplossing zijn, als alternatief voor een brug. Zo ontstaat ruimte voor andere oplossingsrichtingen. Als procesbegeleider heb je die ruimte nodig om tot een oplossing te komen die voldoet aan de belangen van meerdere partijen.”

3. Heb je een voorbeeld?

“Ik heb de samenwerking begeleid tussen een gemeente en een waterschap. Hoewel ze op tal van opgaves samenwerken vanuit het gedeelde belang dat ze de wereld van hun inwoners mooier en veiliger willen maken, vonden ze het soms ook een uitdaging. Een reden daarvoor bleek het verschil in tempo. De gemeente moet onder tijdsdruk buiten dingen realiseren, terwijl het waterschap focust op vergunningverlening waar zorgvuldigheid voorop staat. Om elkaar minder te verrassen hebben we vanuit het gedeelde belang een gezamenlijke planning gemaakt, waarbij het waterschap alvast tijd reserveerde voor onverwachtheden en de gemeente ontwikkelingen deelde, ook als ze nog niet zeker waren.”

4. Wat is je favoriete onderdeel uit MGA? 

“Het moment waarop ik snap wat er aan tafel gebeurt, zowel op inhoud als op relaties. Dat het is het moment dat ik de belangen onder de standpunten doorgrond en écht begrijp wat er speelt. Pas dan ontstaat er ruimte voor een gedragen oplossing. Ik ben vrij analytisch dus ik kan er enorm van genieten als ik me nieuwe inhoud eigen maak en mensen echt begin te begrijpen. Ik speel ook graag escape rooms en doe elk  jaar met mijn vriendengroep mee aan de kerstpuzzel van de AIVD. Die is heel complex, vraagt om creativiteit en soms heb je echt geen idee waar te beginnen. Net als ons werk eigenlijk.”

5. Wat is de meerwaarde van MGA voor procesmanagement?

“Het is niet voor niets dat P2 MGA met procesmanagement heeft gecombineerd tot Verbindend Onderhandelen. Voor mij is het een manier van werken die deuren opent die je eerder niet zag. In deze complexe wereld, waarin alles met elkaar samenhangt, kunnen onze opdrachtgevers hun opgaves niet meer alleen oplossen. Je moet samenwerken om vooruit te komen. MGA gecombineerd met procesmanagement helpt om grote, complexe opgaves een stap verder te krijgen. Het is een tool waarmee je stap voor stap effectief bouwt aan een stabiele samenwerkingsrelatie, wat in deze complexe wereld een voorwaarde is om uiteindelijk tot een door alle stakeholders gedragen oplossing te komen.”

6. Heb je een kijk-, lees- of luistertip voor mensen die iets meer willen met onderhandelen?

“Kijk dit filmpje waarin Dan Shapiro van Harvard uitlegt hoe je lastige conflicten oplost. Shapiro is expert in de pyschologische component van onderhandelen, in de MGA-opleiding gaf hij een heel interessant college over dealing with emotions.”

Lees ook:

• Marcel Goossens, projectmanager food
• Mirjam van Oosterhout, procesmanager sociaal domein