"De natuur in de Noordzee staat onder grote druk. Onder meer de uitrol van windparken, de intensieve visserij en het groeiende scheepvaartverkeer zorgen ervoor dat het grootste natuurgebied van Nederland steeds meer in de knel komt. Ook al verschillen betrokken partijen van mening over de mate waarin het slechter gaat met de Noordzee, iedereen is het erover eens dat er wat moet gebeuren”, zegt Hans-Peter. Hij is procesregisseur bij het programma Natuurversterking Noordzee dat als inzet heeft om het ecosysteem van de Noordzee te herstellen en te verbeteren, samen met alle betrokken spelers.

Regie nemen

Vanuit een eerdere klus nam Hans-Peter begin vorig jaar met het Ministerie van LVVN het initiatief om een meerjarig landelijk natuurversterkingsprogramma op te zetten. “Het afgelopen jaar hebben we met LVVN het proces vormgegeven, stakeholders aangesloten en met hen stap voor stap het inhoudelijke programma uitgewerkt.” Allerlei partijen die belang hebben bij natuurversterking in de Noordzee doen mee: het offshore bedrijfsleven, verenigd in Ecoshape/building with nature, de NGO’s, verenigd in ‘’De Rijke Noordzee’’, de wetenschap, partijen die oesterriffen willen terugbrengen, verenigd in NERA en andere betrokken Rijksoverheden zoals Rijkswaterstaat, het Ministerie van Economische Zaken en Koninkrijksrelaties en het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat.

Starten met ecosysteemanalyse

De natuur in de Noordzee herstellen, is geen simpele opgave. Om te bepalen waar het grootste verbetereffect te halen is en waar dus de prioriteit van het programma moet liggen, startte het programma met een ecosysteemanalyse. Daaruit bleek dat de rifvorming, vogelmaatregelen en vismaatregelen het meeste impact hebben. Hans-Peter licht toe: “Riffen waar onder meer oesters en mosselen op leven, zijn van groot belang voor de voedselketen in de Noordzee maar hun aantal is sterk gereduceerd. Banken vol schelpdieren zijn de plek waar al het leven in zee op afkomt. Dus door riffen te herstellen, versterken we het hele systeem.”

Het programma Natuurversterking Noordzee is dan ook als eerste gestart met een serie experimenten rond schelpdierbanken in de Noordzee boven de Wadden. Ook maatregelen ten behoeve van vis- en vogelsoorten hebben prioriteit gekregen. Hans-Peter: “We werken aan maatregelen waarbij we vissen meer plekken geven op de zeebodem waar ze zich kunnen verschuilen en kunnen paaien. En om de zeevogels te helpen die het moeilijk hebben, ondersteunen we kolonies aan de kust. Door bijvoorbeeld broedkansen te verhogen en roofdieren weg te houden.”

Experimenteren en opschalen

Het Programma Natuurversterking Noordzee loopt tot 2031. De komende jaren gaan betrokken partijen met een diversiteit aan partners aan de slag met natuurherstel en duurzaam gebruik. Dat doet het programma door te experimenteren en bij gebleken succes, op te schalen. “En natuurlijk moeten we dan ook goed monitoren”, vertelt Hans-Peter. “Als we binnen een experiment een maatregel vinden die goed werkt, gaan we zorgen dat we die grootschalig kunnen uitrollen. Daarvoor zetten we monitoring op, zodat we goed kunnen bijhouden welke effecten we boeken.” Naast experimenteren, opschalen en monitoren heeft het programma nog twee pijlers Om externe partijen, onder wie burgers, bij de natuurverbetering te betrekken is communicatie een centraal onderdeel van het programma. Het programma gaat ook internationaal verbindingen aan: de natuur van de Noordzee beperkt zich niet tot Nederland.

Samenhang en impact

Na twee jaar bouwen is Hans-Peter trots dat het programma nu extern zichtbaar is en meer externe partijen zich eraan kunnen verbinden. “De Noordzee heeft het hard nodig. Maar ja, het vraagt nou eenmaal geduld om met zoveel partijen tot de start van een gedragen programma en budget te komen.” Dat is dan ook de specialiteit van P2, zorgen dat complexe multistakeholderopdrachten wél van de grond komen. “Bij P2 helpen we opdrachtgevers graag om duidelijk te krijgen welke concrete stappen nodig zijn om met veel partijen een abstracte doelstelling ook echt te kunnen realiseren. Door samen te sleutelen aan wat er moet gebeuren, door wie en in welke volgorde, krijg je samenhang en kun je impact maken.”

Meer weten over natuurversterking van de Noordzee? Bekijk de nieuwe site van het Programma Natuurversterking Noordzee.