Eigenlijk weten we het allemaal: zonder reflectie leer je niet echt. Je leerproces gaat gewoon minder diep. En dat is jammer, zeker als je aan maatschappelijke opgaven werkt. Want hierin zijn de uitdagingen flink en de veranderingen groot. Om hier als professional zo goed mogelijk aan bij te dragen, is het dus wel zo slim om ook ín je werk te leren en te verbeteren. Met deze tips organiseer je je reflectiemomenten.
In ons kleine Nederland, waar de fysieke ruimte schaars is, komen tal van maatschappelijke opgaven op ons af. Denk alleen al aan duurzame voedselvoorziening, biodiversiteitsherstel, een gezonde bodem en voldoende en schoon water. Kortom, het landelijk gebied staat voor grote veranderingen.
Dit vraagt wat van de mensen die hierin aan het werk zijn. Nu, en naar de toekomst toe, is het belangrijk dat zij hun leervermogen verder ontwikkelen om in gebiedsprocessen samen tot betere, integrale oplossingen te komen. Als professional kun je natuurlijk aan extra opleiding en omscholing doen. Maar 70% van wat je leert, leer je door te doen. (Het leermodel van Charles Jennings). Of, zoals we bij P2 zeggen: doen, leren en weer beter doen.
Reflecteren op wat je al doende leert, is heel belangrijk. Zonder reflectie blijft de opgedane ervaring immers veel minder goed ‘plakken’ in je hersenen. Maar ja, die reflectie komt er in de waan van de dag vaak niet van. En dan heb je leertijd verkwanseld. Hoe dan je reflectiemomenten te organiseren? Bij P2 gebruiken we deze tips en reflectievormen waar je je voordeel mee kunt doen:
Hoe je deze reflectievormen zelf direct kunt toepassen, vertellen we je natuurlijk ook meteen.
Een bekende, veel gebruikte reflectievorm is intervisie. Bij P2 noemen we dit projectgesprekken wanneer er een inhoudelijke vraag op tafel ligt. In een projectgesprek duik je met drie à vier collega’s circa twee uur in jouw opgave. Bijvoorbeeld op basis van een vraag, over iets waarmee je in je maag zit of een andere vraag of aanleiding om te verdiepen. Het verkennen van het knelpunt mag best tijd kosten: waar zit de pijn precies? Vaak geeft dit namelijk al veel inzichten. Besteed hierna tijd aan suggesties voor oplossingen. Dit kunnen eigen ervaringen zijn of je kunt theoretische kennis aanhalen.
Een projectgesprek kan soms spannend zijn in het begin. Onze ervaring is dat de inbrenger de opbrengst ervan bijna altijd echt als een cadeau ervaart. Bovendien leren je collega's ook ontzettend veel van zo’n projectgesprek: #samen-leren=20%! Bij P2 hebben we al veel baat gehad van deze projectgesprekken.
Een schaduwgesprek is een wat laagdrempelige variant op het projectgesprek. Zie het als ondersteuning in de dagelijkse werkpraktijk in de vorm van een regelmatig terugkerend coachingsgesprek. Je kunt dit organiseren met een collega die in vergelijkbare opgaven zit of juist met iemand die andere ervaring en kennis in huis heeft; zo krijg je een heel ander perspectief op je vraag en je opgave. Als P2 bieden wij ook met enige regelmaat coaching en begeleiding ‘on the job’ aan onze klanten. Bijvoorbeeld een omgevingsmanager die wil sparren hoe hij het beste kan omgaan met bepaalde weerstand in zijn opgave. Of een deelnemende partij in een gebieds-ontwikkelingsproces die graag ruggenspraak houdt over hoe hij zijn bestuurder meeneemt in de principes van Verbindend Onderhandelen.
Als je samen aan een opgave werkt, bouw je de reflectie al vanzelf in. Je kunt dan ongegeneerd samen sparren over je opgave, samen een werksessie voorbereiden, elkaar inspireren, afkijken bij je collega die dezelfde dingen toch weer anders doet, even napraten na een moeilijke vergadering. Je vraagbaak staat dan letterlijk altijd naast je. Er leren tijdens het werken dus altijd twee personen. Bovendien gaat het werk uiteindelijk efficiënter omdat je elkaar blindelings weet te vinden. En, niet onbelangrijk: de factor plezier stijgt mee!
Bij P2 leren we continu van en met elkaar, onze klanten en ons netwerk. Dat moet ook, want alleen dan zijn we met elkaar sterk en wendbaar genoeg om de opgaven in het landelijk gebied op te pakken. Als P2 pakken we opgaven daarom altijd het liefst mét de klant op, zij-aan-zij op de werkvloer. Zo leveren we uiteindelijk een resultaat dat beter standhoudt. En daar doen we het tenslotte allemaal voor!