Inzetten op proces- en crisismanagement bij opvang Oekraïeners
Inzetten op proces- en crisismanagement bij opvang Oekraïeners

Inzetten op proces- en crisismanagement bij opvang Oekraïeners

De één zat al vol met allerlei projecten, de ander moest überhaupt nog beginnen als projectmanager bij P2. Toch kregen Mirjam van Oosterhout en Sannah Nagelkerken na de Russische inval in Oekraïne een vraag van P2-manager Mike de Scheemaker waar ze graag ja op zeiden. Of ze met hun kennis en ervaring, konden helpen om de grote vluchtelingenstroom in goede banen te leiden? Het startpunt van een unieke, intensieve en bijzondere tijd voor Mirjam en Sannah bij de Gemeente Rotterdam en Takecarebnb.

“De programmamanager van Rotterdam belde me en ik dacht dit is zo uniek en bijzonder, dit wil ik doen", vertelt Mirjam. Binnen anderhalve week startte ze bij de gemeente Rotterdam als projectmanager Instroom en Doorstroom. Sannah genoot nog van haar vakantie voordat ze haar nieuwe baan bij P2 begon maar werd tijdens die vrije week al gebeld. “Ik was nog niet eens begonnen en ik had opeens twee banen, P2 en Takecarebnb. Ik moest er niet lang over nadenken voordat ik ‘ja’ zei. Dat past ook wel bij het P2-dna: intrinsieke motivatie hebben en unieke kansen gewoon pakken.”

Screening van gastgezinnen

Sannah startte op 7 april dit jaar als projectmanager Screening bij Takecarebnb, een platform dat sinds 2015 statushouders en andere vluchtelingen helpt met huisvesting bij gastgezinnen. Het platform kreeg 31.000 aanmeldingen van gastgezinnen die hun huis wilden openstellen voor Oekraïense vluchtelingen (gasten). “Dit was een prachtig gebaar maar ook overweldigend veel. Om al die gastgezinnen te screenen, was er veel hulp nodig bij de begeleiding van het proces. Dat heb ik op me genomen, vertelt Sannah.” Takecarebnb wordt geholpen door een groot consortium dat bestaat uit Het Rode Kruis, Leger des Heils en Vluchtelingenwerk.

Crisismanagement pur sang

Bij de gemeente Rotterdam startte Mirjam rond dezelfde tijd. Als projectmanager In- en doorstroom is ze er verantwoordelijk voor dat vluchtelingen na de eerste crisis opvang doorstromen naar tijdelijk of meer permanente opvang en door de juiste registratie toegang krijgen tot leefgeld, werk en onderwijs.  Er kwam veel op de gemeente af. Op 23 maart kwamen er 214 vluchtelingen aan en dat aantal groeide in 2 maanden naar 2612. De gemeente heeft een aantal taken bij de opvang van vluchtelingen zoals het bieden van huisvesting, opvang, leefgeld, begeleiding naar werk en school. In het razendsnel opgebouwde team Opvang Oekraïense Vluchtelingen in Rotterdam werden deze taken kordaat opgepakt. Mirjam: “Op dat moment hadden vluchtelingen simpelweg “bed, bad en brood” nodig. Dat moet op dat moment geregeld worden en dat vraagt om crisismanagement”.

Anders dan anders

“Dit project is anders vanwege het crisiskarakter, vervolgt Mirjam. In mijn werk organiseer ik gedragen oplossingen en draagvlak bouwen vraagt tijd. In een crisis is deze tijd er niet want er moet vaak nu een oplossing komen. Dat realiseren veel mensen zich en schieten dan ook te hulp. Zo melden tolken zich vrijwillig, hotels en schepen bieden kamers aan  en veel Rotterdammers vangen mensen op in hun eigen huis. In de praktijk duiken allerlei onverwachte zaken op en dat maakt het boeiend, volgens Mirjam. “In Rotterdam kwam een groep dove Oekraïners aan. Dat vraagt bijvoorbeeld een andere manier van tolken en een ander type brandalarmering.” Ook namen veel vluchtelingen hun huisdier mee. Huisdieren zijn op boten niet toegestaan, dus dat vraagt een andere huisvesting.  

Versnellen of vertragen?

Voor Sannah zat de uitdaging bij Takecarebnb met name in de vraag: versnellen of vertragen? “We hadden ontzettend veel aanmeldingen en veel gastgezinnen staan nog steeds in de wachtrij om een vluchteling te kunnen ontvangen. Wat dat betreft wil je graag versnellen. Maar een zorgvuldige screening is essentieel.” Ook een geslaagde match tussen gastgezin en vluchteling heeft namelijk heel wat voeten in de aarde. Sannah: “Sommige gastgezinnen wonen in een klein, afgelegen dorpje. Maar er zijn vluchtelingen die meer zorg nodig hebben, waardoor een locatie dicht bij een grote stad met een ziekenhuis beter is. Dit soort dingen moeten goed afgewogen worden.”

Werk op gevoel

Beiden beamen dat het geen 40-urige werkweek is. Mirjam: “Je wil  klaar staan om te kunnen helpen, op welk moment dan ook. Dat is intensief.” Deze opdracht raakt ook sterk je gevoel. Het is een ellendige crisis waar mensen hun thuis verliezen vanwege oorlog.” Mirjam vervolgt: “Vluchtelingen spreken liever niet van het woord ‘vluchteling’ maar zeggen : “wij genieten tijdelijke bescherming.” Sannah: “Naast de zware situaties zijn er ook lichte momenten. Zoals een Amsterdamse trambestuurder die het screeningsproces vlotjes doorliep maar vergeten was dat ze haar geliefde hond bij aanschaf de naam Poetin had gegeven. Sannah: “Die naam heeft ze meteen veranderd.”

P2-methode basis

Om te doorzien hoe en wanneer gehandeld moet worden, steunen de P2-ers Mirjam en Sannah op de P2 methodiek: het benutten van de ervaring van collega’s en de theorie. Sannah: “De P2-theorie is een goede basis, een stevige rugdekking. Maar uiteindelijk moet je op je eigen gevoel en ideeën vertrouwen en ervoor gaan. Ook dat kenmerkt P2.” Dat zo’n crisis veel nieuwe kennis en inzichten opdoet, beamen zij allebei. Mirjam: “Crisismanagement is echt samen in het nu dingen moeten oplossen en dat zorgt  voor innovatie, bijvoorbeeld het snel vinden van huisvesting. Die efficiëntie en creativiteit nemen we zeker mee in reguliere projecten.”

Einddoel voor de zomer

Voor de zomer eindigen de projecten van de projectmanagers en met die datum inzicht denken ze na over hoe ze het project willen afsluiten. “We spraken voor dit interview over onze einddoelen, zegt Mirjam. “Ik ga ervoor zorgen dat de aanpak klaar ligt om het vertrek op te vangen van een grote tijdelijke opvanglocatie met 1400 vluchtelingen.” Sannah hoopt op haar beurt dat alle gescreende gastgezinnen paraat staan voor de zomer. “Ook hoop ik dat er meer aandacht komt voor de missie van Takecarebnb. Andere statushouders en vluchtelingen verdienen een gastgezin minstens zo hard.”