Het is nog niet zo eenvoudig om alle vier de Krasse Knarren te spreken. Hun agenda’s zitten bomvol, zowel met werk- als privéafspraken óf er wordt genoten van een lange vakantie. Dat is misschien wel het belangrijkste voorrecht van de K2’ers: ze hebben de mogelijkheid hun eigen agenda parttime en flexibel in te richten. “We willen een actieve rol binnen P2 vervullen, die past bij deze fase van onze loopbaan. Er is geen format voor een Krasse Knar: ieder K2’er maakt expliciet hoeveel hij werkt voor P2, in welke tijdsperiode en met welke flexibiliteit”, zeggen ze daarover.

P2 van iedereen

Vier vrolijke mannen poseren met een biertje voor een kast met het woord ‘certificaathouders’ erop in stadsbrouwerij ‘De Drie Ringen’ in Amersfoort. Eenzelfde soort kast wordt voor P2 gemaakt, met de tekst ‘P2 van iedereen’ erboven, vertelt Leon van Hoof (67). “Ik ben een van de oude eigenaren van P2, samen met Karsten, Marcel en Hein. Dat partnermodel was niet toekomstbestendig meer, daarom hebben we het gedeeld eigenaarschap in het leven geroepen. Daar zijn we enorm trots op: P2 is immers van ons allemaal!”

Als je een jaar bij P2 werkt, kun je al certificaten kopen, zowel mensen in vaste dienst als ZP2’ers, legt Leon uit. “De oude eigenaren gaan langzaam afbouwen, dat is leeftijdsgebonden, daar trekken we x-jaar voor uit. We hebben al geen meerderheid meer, ik ben de oudste van ons vieren: als er meer vraag is naar certificaten, ben ik de eerste die mijn aandelen aanbiedt.”

De uitdaging is wel om jezelf niet op te dringen. Je moet gesprekspartner blijven. Niet gaan dicteren vanuit je ervaring.

- Wim van Veelen

Schat aan ervaring

Het rolmodel voor de K2’ers was Anneke van der Zwaart, ooit werkzaam als directeur strategische projecten in gemeente Gouda. Zij werd op haar 62ste een nieuwe P2’er en bleef 10 jaar voor de organisatie werken. Leon kende haar al vanwege een opdracht die hij in Gouda deed. “We hebben mooie gesprekken gehad. Toen ze wegging, hebben we er een fantastisch afscheidsfeest van gemaakt. Voor mij was toen al duidelijk: op die manier wil ik ook naar mijn pensioen toegroeien.”

Want hij was helemaal niet blij toen hij tegen zijn pensioengerechtigde leeftijd aanliep, vertelt de Krasse Knar. “Om mij heen hoorde ik steeds de vraag: hoe lang ga jij nog door? Daar was ik niet mee bezig. Met pensioen gaan is met de huidige krapte op de arbeidsmarkt niet meer van deze tijd. 65 is maar een getal. Bovendien: je gaat niet met pensioen, je krijgt pensioen. Dat geeft je de vrijheid je werkzame leven anders in te richten, ook bij P2. We zijn kenniswerkers: we mogen dan wat strammer zijn in lijf en leden, als het hoofd nog goed is, kunnen we best een tijdje door.”

De Krasse Knarren hebben een schat aan ervaring, een enorm netwerk en zijn zeer bevraagbaar voor schaduwmanagement, projectgesprekken en adviezen, aldus Leon. “We werken graag in duo-vorm met jongere collega’s aan P2-opgaven. En we leren zelf ook weer van samenwerken met jongere collega’s en nieuwe P2’ers.” 

Van vijf dagen knallen naar vrije rol

Die mix van generaties zorgt bij P2 voor veel dynamiek, energie en kennis en kunde, vindt ook Paul Veelenturf (67), die samen met Leon het Krasse Knarren-model bedacht. “Toen ik bij P2 begon, had je 1 tot 1,5 generatie in huis, nu vind je er van jong talent tot K2’ers. Ik vind het leuk dat ik daar een steentje aan kan bijdragen, dat kan lang niet bij alle bedrijven.” Hij heeft er bewust voor gekozen alleen nog parttime te werken, in duo-vorm en op één project. Ik vind het heerlijk dat ik een vrije rol heb, geen trekker meer ben, zegt hij daarover. “Ik doe geen acquisitie meer, ik zie wel wie opstaat, maar ik ben altijd bereid om jonge collega’s daarin adviezen te geven.”

Paul geeft toe dat het wel even zoeken was welke werkvorm voor hem het beste bij deze fase van zijn leven past. “Ik was gewend een langere tijd op vakantie te gaan en dan bij terugkomst weer vijf dagen vol te knallen. Ik ga nu ook langer op vakantie, maar werk bij terugkomst nog parttime. Dat was lastig balanceren, dat knallen paste beter bij mij.” Nu vindt hij het ideaal om 2-2,5 dagen te werken. “Het is fijn dat het K2-model wordt gewaardeerd. Ik ben wel verantwoordelijk, maar geen eindverantwoordelijke meer. Ook dat moet je (af)leren.”

De opdracht die hij nu samen met Iwan doet, loopt eind dit jaar af. Voorheen zorgde Paul ervoor dat hij een overlap in klussen had, nu kiest hij bewust voor één project. “Tegen die tijd moet ik de balans opmaken van wat ik dan wil gaan doen. Ik heb energie voor tien, maar moet die wel verantwoord inzetten. Het mooie van K2 is dat we financieel onafhankelijk zijn, er is niet meer die druk van omzet moeten maken. Dat geeft een lekker gevoel. Ik weet dat het moment gaat komen dat ik een keer ga stoppen. Maar wanneer? Dat is een spannende.”          

v.l.n.r. Paul, Wim, Leon en Hans

Pas op voor ‘opa vertelt’

P2 heeft met de vier generaties professionals het elastiek behoorlijk verlengd, vinden ook Wim van Veelen (69) en Hans Kursten (65). „We brengen als K2’er ruim 40 jaar kennis en ervaring in, dat is interessant voor jong en oud”, stelt Hans. “Anderzijds hebben de jonkies meer ongebreidelde energie, daar blijven wij dan weer jong bij, meer betrokken bij de wereld. Wij gaan nu de ChatGPT-fase in. Die trend was waarschijnlijk aan ons voorbij gegaan als we met pensioen waren gegaan.” De uitdaging is wel om jezelf niet op te dringen, vult Wim aan. “Je moet gesprekspartner blijven. Niet gaan dicteren vanuit je ervaring. Pas op voor ‘opa vertelt’.”

Hans en Wim, allebei ZP2’er, beschouwen deze fase van hun leven als een soort transitiefase. Het moment van afscheid is nog niet aangebroken, maar ze hoeven ook geen 5 dagen per week meer op de werkvloer aanwezig te zijn. “We maken afspraken binnen P2 hoeveel tijd we beschikbaar zijn voor de organisatie. Het geeft je de vrijheid om het zo gek te maken als je zelf wil. Je hebt al inkomsten uit een pensioen, je bent niet meer afhankelijk van een inkomen”, zeggen ze. “We doen mooie klussen voor P2, we starten nieuwe activiteiten op, we zijn een klankbord: we dragen bij aan de versteviging van het fundament van P2. Maar ondertussen hebben we ook tijd om onze kleinkinderen te zien.”

Het is geen vrijheid-blijheid, je draait volwaardig mee in je marktvenster. Dat is goed, anders word je het vijfde wiel aan de wagen.

- Paul Veelenturf

Word geen zure pensionado

Wim vertelt dat hij tijdens een opdracht voor een gebiedsontwikkelingstraject te maken kreeg met leeftijdsgenoten die zich tegen het project verzetten. Mensen met dezelfde kennis, achtergrond en energie, maar niet meer actief in het arbeidsproces. „Dat is voor mij een argument om aan deze kant van de streep te blijven”, lacht hij. “Je ziet steeds vaker dat pensionado’s zich gaan verzetten tegen veranderingen, ze hebben daar de tijd en energie voor. Dat is een zorgpunt en een verschijnsel dat in de toekomst alleen maar erger wordt. Beter is dan om aan het werk te blijven en je energie in te zetten voor leuke projecten. Werk als medicijn tegen de verzuring, zeg maar.”

Mogen we zeggen dat 65 het nieuwe 55 is? Daar moeten Hans en Wim over nadenken. Dat is wat marketeers ervan maken, vindt Hans. “Het verschilt per persoon. Wij zijn kenniswerkers, dat is anders dan wanneer je fysieke werkzaamheden moet verrichten. Er zijn genoeg mensen voor wie het genoeg is geweest en er is een grote groep traditionele 65’ers die uit de ratrace stapt. Maar het verschuift wel, er is meer dynamiek. Twintig jaar geleden was je een loser als je na je 60ste nog niet financieel onafhankelijk was. Dat is aan het kantelen, over een tijdje ben je een loser als je na je 70ste niet meer werkt. We zijn nu trendsetters, maar ik ben ervan overtuigd dat de pensioenleeftijd steeds meer gaat opschuiven.”

Aantrekkelijk voor werkgever

Dat vraagt wel om een ander beleid van HR-afdelingen, denkt Leon. „Bij kenniswerkers is het niet de vraag wanneer ze met pensioen gaan, maar hoe een organisatie het gaat regelen dat de 65-plusser, als hij of zij dat wil, op een flexibele manier kan blijven doorwerken. Een pensionado is voor een werkgever heel aantrekkelijk: er hoeft geen pensioenpremie meer worden afgedragen en er mag onbeperkt een tijdelijk contract worden aangeboden.” Bij P2 blijven de Krasse Knarren zakelijk aan de organisatie verbonden en leveren ze een aandeel in de omzet, vult Paul aan. “Het is geen vrijheid-blijheid, je draait volwaardig mee in je marktvenster. Dat is goed, anders word je het vijfde wiel aan de wagen. Niemand ziet aan de buitenkant dat je een Krasse Knar bent.”

En dan meldt Wim dat hij moet stoppen met het interview. “Ik heb een vitaliteitsgesprek”, lacht hij. “Ik ben bloednerveus!”